Autor:Sveštenik Miladin Mitrović, savjetnik SNP – Izbor je naš za religijska pitanja i starješina Hrama Svetog Vasilija Ostroškog u Banja Luci
Medijska najava da ukrajinske nacističke organizacije „desničarski sektor“ i „Nackorpus“ žele hitan sastanak sa mitropolitom Katoličke crkve u Lavovu – najvećem gradu Zapadne Ukrajine, ponovo je otkrila tamnu stranu Rimokatoličke crkve i njene prljave aktivnosti usmerene protiv jedinstva pravoslavnog naroda u Ukrajini. Ovakva namjera ne bi izgledala ni malo začuđujuća jer je opšte poznata činjenica da su predstavnici rimokatoličke crkve mnogo puta u prošlosti iskorištavali ukrajinske radikalne grupe radi ostvarenja svojih osvajačkih ciljeva. Međutim novonastala situacija na relaciji Vatikan – ukrajinski nacionalisti sada izgleda malo drugačije. Nazrijeva se po svemu sudeći novi incident i skandal o čemu svjedoči činjenica da je mitropolit Mačeslav Mokšicki prvi put dobio otvorene prijetnje o blokiranju katoličkih parohija u Ukrajini.
U ovoj naizgled beznačajnoj epizodi, kao u kapljici vode, ogleda se mnogo, ali prije svega, zamka u koju se Rimokatolička crkva sama odvela svojom antipravoslavnom politikom, koju je vjekovima sprovodila na ovoj teritoriji.
Stvar je u tome da je Ukrajina, kao i Srbija, vekovima bila prednja ivica otpora pravoslavnog stanovništva ekspanziji Katoličke crkve, sprovođenoj uz podršku poljskog i austrijskog prestola. Jedan oblik takve ekspanzije bio je stvaranje Grčke Katoličke crkve, koja je bila pravoslavna po spoljašnjim znakovima, ali u administrativnom i svakom drugom pogledu podređena Vatikanu.
Predstavnici grkokatoličke crkve postali su, uz podršku Zapada, temelj ukrajinskog nacionalističkog pokreta, direktno odgovornog ne samo za jevrejske pogrome od početka dvadesetog veka (od kojih najveći se dogodio upravo u Lavovu i čija stogodišnjica se slavi ovih dana), ne samo saradnja sa nacistima tokom Drugog svjetskog rata, ne samo masovno ubistvo stanovnika Kijeva u Babjem Jaru tokom nemačke okupacije ili spaljivanje svih stanovnika sela Hatin u Belorusiji, već i Volinjski masakr – genocid Poljaka.
Pozivi od strane nekih predstavnika Katoličke crkve u Ukrajini za istorijsko pomirenje kroz pokajanje za masakr u Volinu, izazvao je među predstavnicima „Desnog sektora“ još veće nezadovoljstvo i javnu kritiku prema rimokatoličkoj crkvi za njenu licemjernu politiku dvostrukih standarda.
Da su ukrajinski nacionalisti javno razočarani, te da je konflikt poprimio zaista dalekosežne razmere ukazuju prijeteće poruke prema rimokatoličkom mitropolitu Mačeslavu Mokšitskomu, sa prijetnjama fizičkog uništenja – već odavno poznatog stila ukrajinskih nacionalista.
Osim toga novonastali sukob, sa druge strane ima namjeru da zaustavi pokušaje rješavanja situacija na Donbasu, jer se kao što je poznato predsjednik Ukrajine Vladimir Zelenski nedavno obratio sa molbom Vatikanu da postane posrednik u pregovorima sa Vladimirom Putinom o pitanjima vezanim za rješavanja konflikta u Donbasu.
Iz svega više rečenog postaje jasno da je pogoršanje odnosa između ukrajinskih nacionalista i Rimokatoličke crkve u Ukrajini lukavi potez kojim ukrajinski radikali pokušavaju da sabotiraju još jedan – iako čisto dekorativan – pokušaj Zelenskog da pokrene mirovni proces prema Donbasu. Novonastala situacija je pokazatelj društveno-političkog haosa u Ukrajini i živo svedočanstvo realne moći nacionalista da direktno utiču na zvaničnu vlast u Ukrajini.
Postavlja se ključno pitanje, ko stoji iza nekontrolisanih ukrajinskih radikalnih grupa sposobnih da vrše uticaj na međunarodnu i unutrašnju politiku ove zemlje?
Lideri ukrajinskih „patriota“ Taras Bobanicki, vođa „Desnog sektora“ u Lavovu, i lavovski šef „Nackorpusa“ Stepan Vinjar,koji se posebno ističu u svojim radikalnim aktivnostima imaju bogate biografije učešća u borbama na Donbasu, kao i u blokadi Krima, te učešća u ekstremističkoj organizaciji „Azov“, koja se bavi pripremama mladih nacističkih grupa.
