Stenografske beleške i dokumenta sa suđenja Dragoljubu-Draži-Mihailoviću

Suđenje je održano u Beogradu, u letnjoj dvorani pešadijskog učilišta u Topčideru. Procesu protiv ovih zločinaca, koji je trajao do 15. jula, kada je izrečena presuda, prisustvovale su hiljade ljudi iz Beograda i svih krajeva države. Oko 30.000 lica ukupno je prisustvovalo ovom suđenju.

Optuženima je sudilo Vojno veće Vrhovnog suda Federativne Narodne Republike Jugoslavije koje obrazuju: predsedavajući Mihailo Đorđević, pukovnik; članovi Veća Milija Laković, potpukovnik, i Mihailo Janković, potpukovnik; sekretar Todor Popadić, poručnik; do-punske sudije Nikola Stanković, major, i Radomir Ilić, major.

Tužbu je zastupao zastupnik vojnog tužioca Jugoslovenske armije pukovnik Miloš Mi-nić sa pomoćnikom, kapetanom Milošem Jovanovićem.

Optuženi su: Dragoljub – Draža Mihailović, dr Stevan Moljević, dr Mladen Zujović, dr Živko Topalović, Đuro Vilović, Radoslav – Rade Radić, Slavoljub Vranješević, Miloš Gli-šić, Slobodan Jovanović, Božidar Purić, dr Momčilo Ninčić, Petar Živković, Radoje Knežević, dr Milan Gavrilović, Živan Knežević, Konstantin Fotić, Dragomir – Dragi Jovanović, Tanasije – Tasa Dinić, Velibor Jonić, Đura Dokić, Košta Mušicki, Boško Pavlović, dr Lazar – Laza Marković i dr Košta Kumanudi. U odsustvu se sudilo: Slobodanu Jovanoviću i Božidam Puriću, predsednicima emigrantskih vlada; Petru Živkoviću, dr Momčilu Ninčiću i dr Milanu Gavriloviću, ministrima emigrantskih vlada; Radoju Kneževiću, ministru dvora u emigraciji; Konstantinu Fotiću, ambasadoru izbegličke jugoslovenske vlade u SAD; majoru Živanu Kneževiću, šefu vojne kancelarije predsedništava vlade u emigraciji; dr Zivku Topaloviću i dr Mladenu Žujoviću, članovima rukovodstva ravnogorske četničke organizacije, koji se nalaze u inostranstvu.

Optužene su branili advokati, i to: Dragoljuba – Dražu Mihailovića advokati Nikola Đo-nović i Dragić Joksimović, Đuru Vilovića advokat Savko Dukanac; Tanasija Dinića advokat dr Bogoljub Jovanović, Velibora Jonića advokat Milan Živadinović, Đuru Dokića advokat Dragoljub Joksimović; dr Lazara Markovića advokat Aleksandar Nikolić; i dr Kostu Kumandija advokat dr Fridrih Pops, koje su sami optuženi izabrali. Ostale optužene branili su od suda određeni branioci, i to: Radića advokat Lazar Vučetić; Slavoljuba Vranješe-vića i Miloša Glišića advokat Blažo Radović; Kostu Mušickog advokat Đorđe Ćirić; Boška Pavlovića, Radoja Kneževića i dr Milana Gavrilovića advokat Slobodan Subotić; dr Mladena Žujovića i dr Živka Topalovića advokat Nikola Radovanović; Slobodana Jovano-vića advokat Miloš Terzić; Božidara Purića i Petra Živkovića advokat Pavle Miljaković; dr Momčila Ninčića advokat David Alkalaj; i Živana Kneževića i Konstantina Fotića advokat Dragutin Tasić.

Suđenju izdajnicima i ratnim zločincima u Topčideru prisustvovalo je preko sto novinara, od kojih je blizu 60 bilo iz inostranstva, predstavnika svih velikih svetskih listova i agencija. Svoje specijalne dopisnike uputile su agencije TASS, CTK, PAP, Rajter, Asoši-jeted pres, Ažans Frans pres, Junajted pres, Oversiz njuz ejdžensi, Internešenel njuz servis, Jevrejska novinarska agencija, Tele-pres, Albanska telegrafska agencija i listovi Pravda, Izvestija, londonski Tajms, Dejli vorker, njujorški Tajms, Njujork herald tribjun, Njuz kro-nikl, Dejli ekspres i drugi. Da bi se stranim novinarima, koji su bili iz SSSR, Bugarske, Albanije, Poljske, Čehoslovačke, Sjedinjenih Američkih Država, Engleske, Francuske, Kine, Mađarske, Rumunije, Danske i drugih zemalja, omogućilo najbrže vršenje službe, u Topčideru, gde je održano suđenje, ustanovljena je specijalna pošta za prijem telegrama i postavljene su telefonske veze.

Celokupni tok procesa prevođen je na ruski, francuski i engleski jezik, tako ni novinari neposredno mogli da prate svaku reč suda i optuženih. U ovakvim vršenje novinarske službe, strani dopisnici slali su izveštaje svojim agencijama i ma o iskazima i činjenicama sa suda već nekoliko minuta posle njihovog sa procesu.

Bili su prisutni i specijalni izveštači listova svih narodnih republika Jugosl Beogradska radio-stanica vršila je prenos celog toka suđenja, tako da su či i sva svetska javnost mogli da slušaju svaku reč na ovom velikom procesu. S da lica širom Jugoslavije sa najvećom pažnjom slušali su prenos sa topčiders’ preko megafona po svojim radionicama, trgovima, ustanovama i kućama, po selima.

Izvod  iz  knjige:

OBRAZLOŽENJE PRESUDE

Pošto je pročitao dispozitiv presude, predsednik Đorđević dao je usmeno obrazloženje. On je rekao:

Šestog aprila 1941. godine, mučki i iznenada, napali su Jugoslaviju nemački i italijan-ski osvajači i njihovi sateliti Bugarska i Mađarska. Zbog izdajstva i kukavičluka ondašnjih vojnih i civilnih vlasti, fašistički osvajači uspeli su da za nepunih deset dana, skoro bez ikakvog otpora, okupiraju Jugoslaviju. Goloruki narodi Jugoslavije našli su se pred alter­nativom: ili se pomiriti sa ropstvom i postepenim unišenjem, ili u oružanoj borbi tražiti spas i slobodu.

Povedeni od svojih najboljih sinova, narodi Jugoslavije su se odlučili i pošli u oružanu borbu za svoj spas i oslobođenje ispod jarma fašističkih okupatora. Na poziv Komunističke partije Jugoslavije, koja je u oružanu borbu protiv okupatora pozvala sve rodoljube bez obzira na političke, nacionalne i verske razlike, digao se narod u svim krajevima u borbu za slobodu, najpre u Srbiji i Crnoj Gori, zatim u Bosni i Hercegovini, pa onda u Dalmaciji i ostalim krajevima Hrvatske, u Sloveniji i Makedoniji. U neprekidnim borbama protiv nes-ravnjeno nadmoćnijeg neprijatelja stvarala se, rasla i jačala Narodnooslobodilačka vojska i Partizanski odredi Jugoslavije i oni su zadavali sve teže i teže udarce okupatoru. Umesto poslušnog robija, koje su mislili da upotrebe za radove po fabrikama i rudnicima svojih i okupiranih zemalja i kao topovsku hranu na frontovima, okupatori su u narodima Jugoslavije našli ljute neprijatelje, protiv kojih su bili prinuđeni da bace desetine svojih i satelitskih divizija, koje bi inače upotrebili na frontovima protiv Sovjetskog Saveza, Engleske i Sjedinjenih Američkih Država. Oslobodilačka borba naroda Jugoslavije služila je za primer svima narodima koji su bili porobljeni od fašističkih osvajača i pronela je slavu naših naroda širom celog sveta.

U borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, rukovodeći se svojim uskim, sebičnim interesima, okupatorima se pridruživala i stavila u službu šaka domaćih reak­

cionara i neprijatelja naroda svih boja i svih nacionalosti. kako bi pomoću okupatora ugušili opštenarodni ustanak i uspostavili režim otvorene diktature i nacionalnog ugnjetavanja i u pojedinim krajevima vršili čak i istrebljenje pojedinih nacionalnosti.

Dok je glavni i najpreči zadatak opštenarodnog oslobodilačkog pokreta bio borba pro­tiv okupatora, borba za nacionalno oslobođenje, za domaće sluge i pomagače okupatora, najpreči je zadatak bio borba za ugušenje i uništenje narodnooslobodilačkog ustanka pomoću okupatora i uništenje svakog onoga ko je ustao protiv okupatora. Njihov je najpreči zadatak bio borba za održavanje okupacije.

Takva je bila opšta liija rada u vreme okupacije svih izdajnika i svih slugu i pomagača okupatora. Takva je bila opšta linija rada i svih osuđenih slugu i pomagača okupatora.

Ukoliko se sve više širila i jačala oslobododilačka borba protiv okupatora, ukoliko su narodnooslobodilačkom pokretu pristupali sve novi i novi rodoljubi, koji su dolazili do saz­nanja da je jedino ispravan i jedino mogući onaj put kojim ide oslobododilački pokret nar­oda Jugoslavije, utoliko je sve otvorenija postojala saradnja sa okupatorima svih domaćih izdajnika i stvarala se najtešnja međusobna saradnja i jedinstvo svih domaćih slugu i poma­gača okupatora. U jedinstvenom frontu na strani okupatora u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije našli su se zajedno nedićevci, ljotićevci, Pavelićeve ustaše, slovenačka „bela garda”, Mihailovićevi četnici i najveći deo jugoslovenske emigracije sa emigrantskom vladom i kraljem na čelu, velika većina reakcionarnih političara iz vodstva političkih stranaka, kao iz Demokratske, Radikalne, Zemljoradničke, Socijalističke, JNS, Mačekove stranke i bivših slovenačkih stranaka udruženih u „Slovensku zvezu”, i druge sluge i pomagači okupatora. Svi oni, svaki na svoj način, vodili su borbu protiv svih onih koji su ustali u oslobodilačku borbu protiv okupatora, raspirujući na taj način bratoubilački rat za račun Nemaca, Italijana, Bugara i Mađara. Tako su domaći izdajnici svojim radom u velikoj meri otežavali oslobodilačku borbu naroda Jugoslavije protiv okupatora, jer su narodi Jugoslavije, boreći se protiv okupatora, morali u isto vreme da se bore i protiv svih domaćih okupatorskih slugu i pomagača.

U borbi protiv oslobodilačkog pokreta, izdajnici su zamenjivali znatne okupatorske snage, koje bi okupatori bili prinuđeni da dovedu sa savezničkih frontova i bace u borbu protiv oslobodilačkog ustanka, pored onih snaga koje su već držali u Jugoslaviji. Tako su sluge i pomagači okupatora, boreći se protiv narodnooslobodilačkog pokreta, slabili ratne napore Jugoslavije nanoseći ogromnu štetu i opštesavezničkoj borbi protiv fašističkih zavo­jevača. Da nije bilo domaćih izdajnika, još veći bi bio doprinos Jugoslavije u opštesavezničkoj pobedi nad fašističkim zavojevačima.

Takav je bio izdajnički rad svih slugu i pomagača okupatora. Takav je bio rad i svih osuđenih.

Da bi prikrili i opravdali svoju saradnju sa okupatorom i da bi zaveli jedan deo naro­da na put bratoubilačke borbe, svi optuženi su u toku borbe naroda Jugoslavije protiv oku­patora svoje izdajstvo opravdavali lažnim izgovorima da oni vode borbu protiv komunista i da borbom protiv oslobodilačkog pokreta spasvaju srpske glave, spašavaju srpski narod od istrebljenja. Lažne parole o borbi protiv komunista i o spašavanju srpskih glava najbo­lje su razgolitili ratni zločini koje su izvršili sluge i pomagači okupatora zajedno sa oku­patorom i izdajnicima. Ratni zločini pokazuju da izdajnici nisu uništavali samo komuniste nego svakog onoga koji je ustao u borbu protiv okupatora ili je ma čime pomogao oslo­bodilačku borbu naroda Jugoslavije, pa su u pojedinim krajevima Jugoslavije istrebljivali i čitavno stanovništvo.

Čak i pred sudom, svi osuđeni su isticali u svojoj odbrani da su se u svom izdajničkom radu rukovodili patriotskim pobudama, da su tobože želeli da spasu Srbe od okupatorskih represalija i istrebljenja.

Međutim, kako se srpski narod prvi digao u borbu protiv okupatora, to su se okupa­torske sluge i pomagači bili najviše okomili baš protiv srpskog naroda. Od samog početka opštenarodnog oslobodilačkog ustanka u Srbiji protiv ustanka su se digli i stavili na stranu okupatora kako Nedić i Ljotić tako i Mihailović sa svojim četnicima, jugoslovenska emi­grantska vlada i svi drugi reakcionari i neprijatelji srpskog naroda, iako su svi oni znali da u ustanku ne učestvuju samo komunisti, nego široke mase srpskog naroda, koji se listom bio digao u borbu za slobodu. I dalje za sve vreme okupacije svi su ti izdajnici, svaki na svoj način, pomagali okupatora u gušenju oslobodilačke borbe srpskog naroda. I dok su jedni uništavali ne samo komuniste nego desetine i desetine hiljada srpskih rodoljuba, koji su se borili protiv okupatora ili ma čime pomagali oslobodilačku borbu, drugi su im davali moralnu i političku podršku, ohrabrenje i podstrek za takav izdajnički i zločinački rad.

Tako su tobože spasioci srpskog naroda nanosili najveće žrtve i patnje baš srpskom nar­odu u najtežim danima njegove istorije, kada je lio krv u teškoj borbi za svoj opstanak i slobodu, nanoseći istovremeno neocenjivu štetu oslobodilačkoj borbi svih naroda Jugoslavije, a neki od njih, kao Mihailović i njegovi četnici, uništavali su, pored Srba i Hrvata, i muslimane, raspirujući šovinističku mržnju i bratoubilačku borbu između srpskog naroda i ostalih naroda Jugoslavije u cilju da za večita vremena zavede i razjedine bratske narode Jugoslavije.

Između svih okrivljenih naročito se ističu osuđeni Mihailović, članovi emigrantske vlade, članovi takozvanog Centralnog nacionalnog komiteta i četnički komandanti, time što su svoj izdajnički rad prikrivali isticanjem u svojoj progapandi da su oni za saveznike i da hoće da se bore protiv okupatora, samo da čekaju povoljan momenat. Time su oni hteli da pred savezničkim javnim mnjenjem prikriju saradnju sa okupatorom, da u zemlji prevare jedan deo stanovništva, da sačuvaju legalnost i kontinuitet izbegličke vlade pred zvaničnim, savezničkim faktorima i najzad, da bi izgovarajući se da tobož vode borbu protiv komu­nista, stvorili u inostranstvu lažan utisak da se u Jugoslaviji ne radi o oslobodilačkoj borbi naroda protiv okupatora, nego o građanskom ratu, i na toj osnovi dobili opravdanje za svoju saradnju sa neprijateljem.

Mihailović je pri svome štabu imao od oktobra 1941. godine pa sve do januara 1945. godine engleske i američke vojne predstavnike. Preko tih vojnih predstavnika i preko jugoslovenske emigrantske vlade on je dugo dobijao pored moralno-političke i materijal­nu pomoć, uprkos toga što je istovremeno dobijao od nemačkih i italijanskih okupatora pomoć u oružju i drugoj ratnoj spremi.

Engleski i američki oficiri pri štabu optuženog Mihailovića, gurkajući ga u borbu pro­tiv komunista, u stvari su ga potpirivali na saradnju s okupatorom u borbi protiv oslobod­ilačkog ustanka naroda Jugoslavije. Postupanje tih oficira bio je izraz politike izvesnih reak­cionarskih krugova u inostranstvu, koji su hteli dati političkom razvoju u Jugoslaviji i na Balkanu pravac koji bi odgovarao njihovim interesima, a ne interesima naroda Jugoslavije i ostalih balkanskih naroda.

Pomoć koju je optuženi Mihailović dobijao iz inostranstva olakšavala mu je prikriva­nje saradnje sa okupatorom pred narodnim masama i omogućavala mu da se tako dugo održi. Da nije bilo te pomoći inostranstva, Mihailovića i čitavu njegovu organizaciju nar­odi Jugoslavije bi sa mnogo manje žrtava i mnogo ranije uništili kao obične saradnike fašističkih okupatora.

Mihailović se takođe ističe i svojom saradnjom sa kvislinškim vojnim i političkim kru­govima i raznim reakcionarnim grupama susednih zemalja Grčke, Albanije, Bugarske, Rumuinje i Mađarske, na osnovi zajedničke borbe protiv oslobodilačkog pokreta naroda Jugoslavije i oslobodilačkih pokreta susednih zemalja. Na toj osnovi Mihailović je uspostavio veze i sarađivao sa Zervasom u Grčkoj, Muharemom Barjaktarom i drugim izda­jnicima albanskog naroda, generalima bugarske okupacione vojske Stančevim, Marinovim i drugim višim oficirima i bugarskim političarima Gemetom, Velćevom, Ginovskim i drugim, sa mađarskim generalom Ujsasijem i kvislinškim ministrom Kalajiem, kao i sa predstavnicima Antoneskovog generalštaba, Gvozdene garde i Manuom.

Uprkos svih mogućih nastojanja okupatora i njihovih slugu i pomagača da uguše oslo­bodilački ustanak u Jugoslaviji, narodi Jugoslavije su iz te velike i teške borbe izišli kao pobednici i stvorili svoju novu zajedničku državu, bratsku zajednicu Federativnu Narodnu Republiku Jugoslaviju.

U svetlosti ovih istorijskih činjenica, koje su se i na ovom procesu potvrdile, Sud je cenio težinu krivičnih dela i krivičnu odgovornost svih optuženih.

Na osnovu mnogobrojnih pismenih isprava i iskaza svedoka i potpunih ili delimičnih priznanja optuženih, a uzimajući u obzir opštepoznate notorne činjenice, Sud se uverio da su svi optuženi zaista učinili sva krivična dela, opisana u dispozitivu ove presude i da su krivično odgovorni.

Sud je cenio i odbranu optuženih pa je našao:

Optuženi Mihailović se brani da nije sarađivao sa okupatorom u borbi protiv oslobod­ilačkog ustanka naroda Jugoslavije i da nije podržavao okupaciju, da nije naređivao svo­jim komandantima i organizacijama da vrše ratne zločine, da nije organizovao terorističke bande i da nije naređivao vršenje terorističkih dela i, najzad, da u svojoj organizaciji nije imao uticaja na svoje komandante, pa su radili šta su hteli.

Međutim, utvrđeno je da je optuženi Mihailović sarađivao sa okupatorom i podržavao okupacioni sistem.

Još avgusta 1941. godine optuženi Mihailović sklopio je sporazum sa kvislingom Nedićem, otvorenim slugom nemačkog okupatora u gušenju narodnooslobodilačkog ustan­ka u Srbiji i zavođenju reda i mira koji je bio tako potreban okupatoru. Ovo je delimično priznao optuženi Mihailović. Ovo se utvrđuje i iz iskaza Milana Nedića, datog na zapis­niku kod istražnih vlasti, a koji je na pretresu pročitan, u kome je potvrdio ovu činjenicu.

Prvog novembra 1941. godine optuženi Mihailović je naredio svojim četnicima da napadnu partizane u Uzicu, a odmah zatim i opšti napad svih četničkih snaga na partizane, u nameri da uništi glavninu partizanskih snaga koje su se borile protiv okupatora, da bi na taj način ugušio ustanak srpskog naroda i to u vreme kad su okupatori izvodili svoju Prvu ofanzivu protiv ustanka u Srbiji. O ovome se Sud uverio i iz iskaza svedoka Radosava Đurića, a takođe i iz iskaza optuženog Glišića.

Za vreme opšteg napada na partizane, 13. novembra 1941. godine, u noć, utvrđeno je da se optuženi Mihailović u selu Divci, nedaleko od Valjeva, sastao sa predstavnicima nemačkog vojnog zapovednika za Srbiju, a te iste noći njegovi četnici predali su Nemcima u selu Slovcu, blizu sela Divaca, 360 partizana, koji su četnici optuženog Mihailovića zaro­bili i sa Ravne gore sproveli u Slovac. O ovome se Sud uverio iz delimičnog priznanja samog optuženog Mihailovića i iz iskaza svedoka Darinke Marić-Popović, a u pogledu predaje partizana Nemcima iz iskaza Lalovića Živka i Pavlovića Branislava, koji su bili u grupi sprovedenih partizana, a takođe i iz iskaza na sudu ispitanog svedoka Jovana Skave.

Decembra 1941. optuženi Mihailović naredio je svojim komandantima da se legalizuju, to jest da stupe javno i otvoreno u službu Nemaca pod komandom izdajnika Nedića. O ovome se Sud uverio iz pisma kapetana Rakovica, koje je na pretresu pročitano, a u kome Raković obaveštava Mihailovića da je naređenje izvršio i da se legalizovao, postupajući po instrukcijama dobijenim na sastanku od 30. novembra 1941. godine. Sud se takođe o ovome uverio i iz iskaza optuženog Glišića koji je dao na suočenju sa optuženim Mihailovićem, a koji je potvrdio da je dobio naređenje da se legalizuje lično od Mihailovića prvih dana decembra 1941. godine na sastanku u jednom selu Sreza takovskog.

Utvrđeno je da je Mihailović rukovodio lično, i preko Ostojića i drugih komandanata, a preko Ostojića naročito, operacijama četničkih snaga, u kojima su od januara do polovine aprila 1943. zajedno sa Nemcima, Italijanima i ustašama učestvovale u Četvrtoj nepri­jateljskoj ofanzivi protiv jedinica Narodnooslobodilačke vojske i pomagali okupatoru da ponovo okupira od Narodnooslobodilačke vojske oslobođenu teritoriju. Ovo je delimično priznao i optuženi Mihailović, a ovo se potvrđuje i mnogobrojnim originalnim depešama i pismima koje su Mihailovićevi komandanti Lukačević, Đurišić i ostali upućivali optuženom Mihailoviću i on njima.

Utvrđeno je da se optuženi Mihailović u 1944. godini sastao jedanput sa nemačkim opunomoćenikom za jugoistok Nojbaherom i dva puta sa Nojbaherovim izaslanikom Sterkerom. Ovom sastanku prisustvovao je i američki pukovnik Makdauel, a pored toga sastao se u dva maha sa Sterkerom i nemačkim agentom Aćimovićem u Bosni 1945 godine.

Sve ovo je priznao i optuženi Mihailović, a za sastanak sa Nojbahrom Sud se uverio na pretresu iz iskaza ispitanog svedoka Vlade Jovanovića, kome je Sud poklonio punu veru.

Godine 1944. Mihailović lično ili njegovi komandanti sastaju se sa Nedićem, Ljotićem i ustašama, a sve po direktivama optuženog Mihailovića. Sam Mihailović 1944. godine, i to je priznao, sastao se sa Nedićem i u nekoliko tačaka ugovoreno je da se Mihailoviću pruži pomoć. I radi toga je i bio njegov komandant Raković upućen za Beograd, radi pri­manja te pomoći po ugovoru sa Nedićem kada je trebalo obezbediti Mihailoviću 30.000 pušaka, spremu, odelo i tako dalje, pa je preko Boška Pavlovića i to izliferovao. Sud se uverio iz svih tih činjenica i direktiva, pisama i depeša i pisma upućenog preko advokata Brašića Paveliću, a pored toga ovo su drugo svedočili i Dragi Jovanović i Boško Pavlović.

Utvrđeno je da su svi komandanti optuženog Mihailovića i sve njegove četničke forma­cije sarađivali sa Nemcima, Italijanima i bugarskim okupacionim trupama za sve vreme oku­pacije i oružanim borbama protiv Narodnooslobodilačke vojske i Partizanskih odreda Jugoslavije, primajući kroz čitavo to vreme od okupatora oružje, municiju, hranu i drugo u nameri uništenja oslobodilačkog ustanka i pružanja pomoću okupatoru i održavanju sis­tema okupacije. Sve je priznao okrivljeni Mihailović, a pored toga utvrđeno je sve ovo mnobrojnih depešama, pismima, naređenjima i izveštajima Mihailovićevih komandanata koji su na pretresu pročitani. Utvrđeno je da su Mihailovićevi komandanti sarađivali sa okupa­torima po naređenju optuženog Mihailovića. U ovo se Sud uverio iz originalnih Mihailovićevih depeša pročitanih na pretresu, u kojima Mihailović naređuje svojim koman­dantima da taktiziraju sa okupatorom, da koriste okupatora, da stupe u vezu sa okupatorom u cilju dobijanja oružja i municije i koordinacija operacija. Da je optuženi Mihailović, suprotno njegovoj odbrani, naređivao svojim komandantima da vrše ratne zločine: ubijanje zarobljenih partizana, paljenje, pljačku, uništavanje civilnog stanovništva i tako dalje, Sud se uverio iz mnogobrojnih originalnih depeša optuženog Mihailovića u kojima naređuje svo­jim komandantima da napadaju, uništavaju i istrebljuju svakog onog ko-ma čime pomaže partizane, a posebno da istrebljuju muslimane i Hrvate. Iz mnogobrojnih pismenih doku­menata i depeša vidi se da su komandanti optuženog Mihailovića izvršavali njegova naređenja. Tako, na primer, Sud se uverio da su zločini izvršeni od Mihailovićevih četnika u selima Vraniću, Drugovcu i Boleču, zatim u srezovima Bjelopoljskom, Čajničkom, Fočanskom i Pljevaljskom, koji su na pretresu potpuno rasvetljeni pismenim dokumentima i iskazima preživelih svedoka, izvršeni po neposrednom Mihailovićevom naređenju. Da su komandanti optuženog Mihailovića i četničke formacije izvršavale njegova naređenja, a ne da su radili na svoju ruku i mimo volje optuženog Mihailovića, utvrđeno je iz mnogobro­jnih već pomenutih originalnih depeša, pismenih izveštaja Mihailovićevih komandanata, u kojima su ga izveštavali o izvršenju od njega dobijenih naređenja. Da je optuženi Mihailović organizovao bande za teroristička diverzantska dela i da im je davao naređenja pred kraja rata da pređu na vršenje terorističkih dela, pa su se te bande pretvorile u obične bande, drumske razbojnike koji su vršili napada na vozove, vršili ubistva, pljačku privatne imovine, ubistva odbornika narodnih odbora, utvrđeno je priznanjem okrivljenog Mihailovića da je stvorio školu takozvanih komandosa, to jest da je stvorio školu za terorističke bande, da je te bande sa zadatkom upućivao na teren, da je prihvatio i uputio za Srbiju špijunsko-teror-ističku grupu Gapšarevića poslatu iz Gestapoa iz Beča, i da je toj grupi dodelio jednu svoju grupu pod komandom svoga komandanta Topalovića. Ovo se potvrđuje i iskazom optuženog Vranješevića, koji je na suočenju sa optuženim Mihailovićem potvrdio da mu je optuženi Mihailović, prvo pismeno a zatim usmeno, izdao naređenje u proleće 1941. godine da stvara manje terorističke grupe i da vrši napade na vozove, da ubija narodne odbornike i da vrši druga teroristička dela.

I sva druga dela opisana u dispozitivu optuženice, za koja je krivično odgovoran i osuđen Mihailović, dokazuju da je odbrana Mihailovićeva neistinita, pa je Sud kao takvu i odbacuje.

Branioci optuženog Mihailovića istakli su na pretresu da okrivljeni Mihailović nije lično sarađivao sa okupatorom, a da za saradnju njegovih komandanata sa okupatorom on ne može biti odgovoran. Međutim, utvrđeno je iz originalnih depeša i pisama optuženog Mihailovića i priznanja optuženog Mihailovića o sastancima sa Nemcima i Nedićem da je on lično sarađivao sa okupatorom, a takođe da je preko svojih komandanata stvarao spo­razum sa okupatorom, pa je ovaj navod odbrane kao neosnovan odbačen.

Branilac okrivljenog Mihailovića, advokat gospodin Dragić Joksimović istakao je da okrivljeni Mihailović nije izvršio integralnu izdaju naroda sarađujući sa okupatorom u borbi protiv oslobodilačkog ustanka naroda Jugoslavije, nego da može biti reči samo o tome da je on, to jest optuženi Mihailović, izvršio izdaju u odnosu prema partizanima. Da je Sud usvojio ove navode branioca Joksimovića, u stvari bi opravdao saradnju okrivljenog Mihailovića sa okupatorom i izdajstvom naroda, jer branilac Joksimović, braneći Mihailovića da nije izvršio integralno izdajstvo, već izdajstvo samo jednog dela naroda, i to onog dela koji se borio isključivo protiv okupatora, stao je time u odbranu onih koji se protiv okupatora ne samo da nisu borili, nego su okupatora i okupaciju podržavali, a to znači odbranu onog malog broja koji su se nalazili u izdajničkoj organizaciji okrivljenog Mihailovića i organizacijama drugih slugu i pomagača okupatora. Sud nije mogao stati na stanovište branioca Joksimovića i opravdati podržavanje okupatora i saradnju sa okupatorom protiv naroda Jugoslavije, pa je stoga ovaj navod branioca Joksimovića i odbacio.